Schilderen volgens een Stappenplan

CHECKLIST VOORDAT JE AAN DE SLAG GAAT

Selecteren van het genre en onderwerp:
Ik kies soms onderwerpen die passen bij het leertraject, een nieuwe uitdaging in vervolg op eerdere ervaringen. Portretten, menselijke huid, stofuitdrukking.
Een andere keer kruist iets mijn pad en wordt ik geraakt. Ik raak geïnspireerd, heb iets meegemaakt en er is een verhaal om uit te beelden. Voorafgaand aan het schilderen denk ik lang na over de aanpak en probeer ik mij in te beelden hoe het schilderij er uit kan komen te zien.

Kiezen van een standpunt:
Een goed standpunt kan er voor zorgen dat je voorstelling er ineens spannender of aantrekkelijker uitziet. Bekijk de situatie van uit meerdere standpunten. Bepaal de hoogte van een horizon, de verdwijnpunten. Bekijk niet alles vanuit ooghoogte, zak ook eens door de knieën.

Belichting:
Kies voor een interessante belichting. Het moment van de dag en het seizoen speelt een grote rol. Is het licht koel of warm. Zijn de schaduwen interessant. Dit geld ook voor stillevens en portretten. Manipuleer het licht.

Het bepalen van de lay-out:
Met een goede lay-out heb je de helft al gewonnen. Creëer spanning in het beeld, werk met perspectief, denk aan de regel van derden & de gulden snede. Kies je vrijevorm en restvorm zodanig dat het een prettig en interessant beeld is. Wees zo vrij om voorwerpen naar eigen hand te rangschikken. Laat onnodige objecten weg. Plaats desgewenst nieuwe objecten. Wees vrij, dat is het mooie van schilderen.

Verhouding en formaat:
Met welke breedte / hoogte verhouding wil je het werk maken. Gebruik daarvoor een motiefzoeker/ViewCatcher. Kies het formaat van de drager. Soms werkt het gewoon goed om het formaat passend bij het onderwerp te kiezen. Een portret van 50x60cm komt ongeveer overeen met de echte maten van een hoofd. Kijk, dat werkt.

Palet:
Denk eens na over de te kiezen verven/kleuren van het palet. Doe eens wat proeven. Kun je het werk maken met een beperkt palet? Werken de gekozen kleuren in samenhang harmonisch en blijven de mengkleuren fris? Leiden ze tot een samenhangende tonaliteit? Kies je voor een warm of/en koud palet? Kies met aandacht je kleuren in transparant of/en dekkende verven.

Verkenning, schets en studie:
Het vooraf maken van een schets of beschildering op olieverfpapier is zinvol. Het helpt om je compositie te bepalen. Je krijgt gaandeweg de vormen en contouren “in de vingers”.

Kies een schildermethode:
Zorg dat de schilderstijl past bij de voorstelling en het verhaal. Je kunt op allerlei manieren schilderen zoals via de “laag-over-laag methode” met gebruik van transparante verven. Of via de nat-in-nat methode. Of je schildert met impasto met gebruik van schildersmessen/spatels?

Kies daarbij je drager:
Er is keuze uit schilderen op doek, op hout, op metaal etc. Zorg ervoor dat je drager past bij de manier en expressie waarmee je de voorstelling schildert. Ook praktische zaken zoals schilderen plein-air of in het atelier spelen een rol.

Dragers voorbereiden:
Schuren en het aanbrengen van een krijtgrond (gesso) en een sluitlaag en imprimatura doe je eerst. Tevens is het gewoon handig en praktisch om de drager voorafgaand aan het schilderen te voorzien van latten en een ophangsysteem. Je kunt het natte werk dan makkelijker vastpakken, verplaatsen, kantelen, te drogen zetten en weghangen.

Welke verfsoorten i.v.m. droogtijd:
’s Winters droogt een olieverfschilderij langzaam. Lees meer …
Kies je ondergrond en onderschildering en eerste beschildering met zorg. Je kunt tijd winnen door eerste beschilderingen uit te voeren in acrylverf of Alkydverf.

Kijken en afstand nemen:
Blijf kijken, wees kritisch, durf te beslissen, maak correcties. Laat objecten weg, voeg objecten toe of verander zo nodig een voorstelling. Het zijn maar dunne laagjes verf. Het komt allemaal goed.