OPSPANNEN VAN HET TEXTIEL
OPSPANNEN VAN HET DOEK
Inleiding:
Ik werk met kaasdoek. Kaasdoek is dunner dan linnen en is mooi en egaal geweven. Maar het is kwetsbaar en wordt daarom niet gebruikt op een spieraam. Als het kaasdoek op een houten paneel is verlijmd en is geprepareerd met lijmgrond en krijtgrond, dan is het heel sterk en geschikt om als stabiele schildergrond te fungeren. Althans, dat is mijn ervaring.
Besteedt wel extra aandacht aan de randen en de achterzijde.
Kaasdoek heeft een open weefstructuur. Daarom moet het meerdere keren behandeld worden met een lijmgrond ,krijtgrond en een sluitlaag.
In dit deel behandelen we het opspannen van het kaasdoek op een paneel.
Links: Textuur van kaasdoek, 2x lijmgrond, 3x krijtgrond, 1x lijmgrond+pigmenten Rechts: Textuur van standaard canvas op spieraam
Benodigd:
- Paneel, populierenmultiplex, beide zijden gegrond met een alkyd/acrylverf en geschuurd.
- Kaasdoek (katoen) of linnen doek of canvas doek. Gewassen om apprês te verwijderen en gestreken (zie hieronder).
- Nietmachine en Nieten – 8mm / platte/brede draad (zie test)
- Stanley- of hobbymes en liniaal of Rolsnijder (zie rolmes snijder)
Beschrijving:
- Bedek de vloer met karton zodat het doek niet vuil wordt en de vloer niet besmeurd raakt.
- Knip / scheur het doek op maat. Houd 5 à 10 cm aan alle zijden als oversteek.
- Spreid het stuk doek uit op het karton, leg het houten paneel op dit doek.
- NIET het doek op de korte zijde, in het midden vast. Circa 4 cm vanaf de rand. Let op dat het doek niet beschadigd wordt door de nieten.
- Trek nu het doek, aan de tegengestelde korte zijde, in het midden goed aan en NIET het vast. Doe dit met beleid. Het doek moet een beetje rekken maar niet al te strak staan. Anders scheurt het door krimpen na het insmeren met de lijmgrond.
- Span en NIET nu op dezelfde wijze het doek vast op het midden van de lange zijden van het paneel.
- Werk nu van het midden uit naar de hoeken. Steeds tegengesteld, kruislings. Probeer daarbij de ketting en inslag van het doek parallel aan de randen van het paneel te houden.
- Vouw als laatste mooie strakke hoeken en NIET het doek vast (foto’s)
- Met behulp van een stanleymes of hobbymesje (nieuw mesje!) en een liniaal snijd je het teveel aan doek weg. Een rolsnijder werkt overigens veel handiger.
- In de hoeken knip je het overschot aan doek weg.
Opmerkingen:
- Doek bevat apprês. Dit is gebaseerd op een stijfsel, bijvoorbeeld van oorsprong aardappelmeel. Een dergelijk organisch middel willen we niet in ons schilderspaneel verwerken. Verwijder het apprês via wassen. Droog en strijk het doek daarna.
- Plaats de nieten dwars op de trekrichting, dan hebben ze meer grip op het doek. Ook krult het doek dan niet zo makkelijk om de NIET heen (onder een hoek van 45 graden t.o.v. de zijkant v.h. paneel).
- Nieten die niet goed aandrukken kun je met behulp van een houten blokje en hamer even vast tikken.
- Het kan handig zijn het doek te spannen en met je knie aan te drukken terwijl de andere kant wordt vast geniet. Dit is een vaardigheid die je “al snel onder de knie krijgt”.
Het doek:
Ik maakte proefpanelen met gebruik van het volgende textiel:
- Linnen, gekocht bij textielstad te Tilburg; 10438-800Katoen.
- Ongebleekt kaasdoek, gekocht bij Textielstad te Tilburg; artikelcode: 10064.107
Het linnen is dikker en stugger en de textuur is grover. Het is ongetwijfeld geschikt voor gebruik op een spieraam. Maar voor ons doel, namelijk een goed hechtende gladde ondergrond die verlijmd is op een paneel, blijkt kaasdoek goed en zeer werkzaam te zijn. Het is een fijn geweven egaal materiaal. Het oppervlak is met gebruik van lijmgrond en krijtgrond erg glad af te werken. De textuur blijft daarbij enigszins behouden.
De volgende behandeling wordt het opbrengen van de lijmgrond. Opbrengen lijmgrond.