RECEPT – SCHILDERMEDIUM OP BASIS VAN ZEST-IT, OLIËN EN HARSEN
Schildermedium voor olieverf
In de loop van de jaren mengde ik diverse schildermediums. Ik deed dat enerzijds om daarmee geld te besparen en anderzijds om te kunnen experimenteren met de eigenschappen er van. Denk daarbij aan de smeuïgheid, de droogtijd, de toets, de werkbaarheid en het visuele eindresultaat (uitstraling en zeggingskracht). Ik heb hier onnoemelijk veel van geleerd.
Piet’s medium bestaat uit een oplosmiddel, standolie, dammarhars en Venetiaans terpentijn. Door conventionele olieverf op het palet met dit medium te mengen maak je harsolieverf (zoals Schmincke Mussini). Rubens schilderde met een dergelijk medium. *)
*) SCHILDERKUNST, Max Doerner, pag 170, DE SCHILDERTECHNIEKEN, olieverf:
“Door pure olieverf op het palet met harsessencevernissen zoals mastiek en damar te vermengen en aan te brengen, maakt men gebruik van een harsolieverf. Zo schilderde Rubens met een dergelijke verf door deze met mastiek, Venetiaanse terpentijn en ingedikte lijnolie te vermengen. Door zijn wonderbaarlijke duurzaamheid was deze verf een staaltje van schildertechnisch vakmanschap”.
Ik adviseer jullie om hieronder te lezen over de risico’s van het werken met gomterpentijnolie. Tevens adviseer ik het gebruik van zest-it. Het is een uitstekend alternatief voor gomterpentijnolie.
RECEPT PIETER’s MEDIUM:
Mijn basisrecept voor een prima werkzaam en universeel schildermedium.
- 1 deel zest-it Oil Paint Dilutant & Brush Cleaner (gerenommeerde vakhandel). Dit is het oplosmiddel.
- 1 deel damaroplossing (c.q. damarvernis) gebaseerd op zest-it (conform het recept op deze website).
- 1 deel standolie (verfmolen De Kat)
- 1/2 deel Venetiaans Terpentijn (een balsem / Verfmolen De Kat)
Opmerkingen:
- Geef de harsen, balsem’s en oliën in het medium tijd om te mengen. Schud of roer zo nu en dan. Gebruik het medium pas na enkele dagen. De viskeuze standolie, Venetiaans terpentijn en dammar hars hebben tijd nodig om te kunnen mengen met en oplossen in het zest-it oplosmiddel.
- Alle genoemde stoffen hebben een natuurlijke oorsprong. Harsen en zest-it zijn extracten van bomen/struiken/vruchten. De kwaliteit is in sterke mate afhankelijk van de oorsprong, daar waar de grondstoffen gewonnen worden.
- Een goede vakhandel levert topkwaliteit. Voor sommige stoffen bestaan er synthetische alternatieven. Het laat zich raden, deze synthetische alternatieven voldoen absoluut niet!
- Terpentine als oplosmiddel valt af. Het product is te schraal voor de olieverf hetgeen je terugziet in de matte uitstraling van het gedroogde verfoppervlak (zoals inschieten). Daarbij vervliegt/verdampt terpentine zo snel dat je olieverf al snel stug en onwerkbaar wordt. Ik ben een voorstander voor het gebruik van Zest-it. Lees meer …
HET SCHILDEREN MET PIET’s MEDIUM:
- Vul één paletdop met zest-it oplosmiddel. Vul een tweede paletdop met Piet’s medium.
- Mager: In de onderlagen van het schilderij gebruik je het pure zest-it oplosmiddel.
- In een tweede laag voor je het aandeel aan Piet’s medium iets op (beetje van beiden)
- Vet: In de bovenlaag gebruik je enkel Piet’s medium.
- Verf in dunne lagen, liefst met transparante tinten. Je kunt er prachtig mooie overgangen mee creëren. Je zult verrast zijn door de kleurkracht, luster en uitstraling van de olieverf.
- Gebruik zo min mogelijk van de mediums.
GOMTERPENTIJN:
Vrijwel ieder schildersmedium bevat in meer of mindere mate een oplosmiddel. Van oudsher is gomterpentijn favoriet. Gomterpentijn heeft een groot oplossend vermogen. Dat betekent dat oliën en harsen er goed in oplossen. Gomterpentijn is dus uitermate geschikt voor olieverf.
Irriterend voor de luchtwegen:
Echter, gomterpentijn verspreidt een schadelijke damp. Sommigen vinden de geur er van lekker, andere verafschuwen de geur. Hoe dan ook, als je langdurig deze damp inademt, dan kun je daar ernstige problemen door krijgen. Om het maar eens plat te benoemen, “Het haakt in je strot”. In de winter heb ik de ramen van mijn atelier gesloten. Zo was ik gedurende een winterperiode vier maanden continu verkouden. Het hield maar niet op. Dat kan geen toeval zijn. Lees meer …
Ontvlambaar / brandbaar:
Een ander nadeel van Gomterpentijn is de brandbaarheid. Hoe minder brandbare stoffen in je atelier, hoe beter!
ZEST-IT OIL PAINT DILUTANT:
In 2017 ben ik overgegaan op een alternatief oplosmiddel namelijk Zest-it Oil Paint Dilutant. Dit oplosmiddel is gemaakt vanuit citrusboom/struiken/schillen.
- Het oplossend vermogen is heel groot. Je kunt er, net zoals met gomterpentijn, dammarhars en vette oliën zoals standolie in oplossen.
- De geur is gering en zelfs vrij prettig (citrusachtig)
- Het product is slecht ontbrandbaar (> 70 grd. C. ). Opmerking: Geen open vuur/roken in het atelier.
- Zest-it is helder en vergeelt niet. Het verdampt zonder sporen na te laten.
- Net als bij gomterpentijn is er voor verdamping tijd en warmte nodig. Ideaal, zo blijft er voldoende tijd over om je verf te verwerken. Denk daarbij aan de nat-in-nat methode.
- Het verfoppervlak ziet er na droging mooi, krachtig en briliant uit. Identiek aan het resultaat dat ik gewend was te bereiken met gomterpentijn.
Na één jaar experimenteren was ik helemaal overtuigd. Alle gomterpentijnprodukten heb ik vervolgens vervangen door Zest-It. Ook mijn dammarvernis maak ik met gebruik van zest-it.
