FRAME & OPGANGSYSTEEM – HEAVY
Het is handig het paneel, voordat je begint met schilderen, te voorzien van steunlatten en een ophangsysteem.
Toen ik mijn eerste paneel gereed had begon ik heel enthousiast direct met schilderen. Maar al snel bleek dat dit onhandig was omdat ik geen houvast had om het paneel van de ezel te kunnen tillen. Immers zo’n paneel weegt al snel een kilo of drie en alle delen zijn nat van de olieverf. Later heb ik het schilderij aan de achterzijde voorzien van steunlatten en een ophangsysteem. De steunlatten en de houten blokjes van het ophangsysteem zijn verlijmd met PU-lijm en vervolgens geschroefd. Op zich is dat geen probleem maar doe dat maar eens met een schilderij van 100x60cm waarvan de olieverf nog steeds zacht en kwetsbaar is. En dan niet te vergeten het vuil en stof dat vrijkomt bij het getimmer, nee dat wil je gewoonweg niet.
Steunlatten:
Steunlatten kun je aanbrengen op panelen die enkel worden voorzien van een primer en gesso lagen. Heb je het paneel bespannen met doek, conform de beschrijving op deze site, dan sla je deze stap over en monteer je enkel tijdelijke hulplatten en het ophangsysteem.
Werkwijze:
- Ik voorzie het paneel aan de achterzijde van mahoniehouten steunlatten van 12x12mm.
- Zaag de latten op lengte. Voorbeeld: Bij een paneel van 90x60cm maak je dus twee latten van 600mm en twee latten van 876 mm.
- Met een Dremel boor ik gaten op regelmatige afstand.
- Ik boor ook direct de gaten voor het monteren van tijdelijke beschermlatten of een lijst. Die staan dus haaks op de eerste rij gaten (zie foto).
- Kies de boordiameter net iets groter dan de diameter van de gebruikte schroefjes.
- Voor het monteren en verlijmen van de latten op de achterzijde van het paneel kies ik voor houtschroeven met verzonken kop, RVS. Kies schroeven met de juiste lengte. Voorbeeld: Bij een paneeldikte van 12 mm en een steunlat van 12 mm is de totale lengte 24 mm. Dus kies je voor een schroef van 20mm.
- Ik voorzie de betreffende gaten in de latten van een verzonken gat (verzinkboor). De diepte ervan kun je eventueel iets aanpssen zodat de schroef, die daadwerkelijk in het paneel wordt gedraaid, voldoende lengte heeft.
- Vervolgens monteer je de latten in de achterzijde van het paneel. Smeer ze lichtjes in met PU-lijm (schuimlijm) en schroef ze vast. Het is belangrijk dat de latten exact langs de rand van het paneel lopen.
- Na 24 uur snij je overtollige schuimlijm weg.
Tip: Dunne latten hebben de neiging krom te trekken. Gebruik touwtjes of tape om een mooi bosje te maken van meerdere (mahonie) latten samen en bewaar ze dan op een vlakke vloer of i.d.. Zo voorkom je dat ze krom trekken.
Tijdelijke hulplatten:
- Ik gebruik hiervoor stroken van triplex, dubbelzijdig gegrond, 9,5mm dik en 24 mm breed. Tip: Vaak blijven er, bij het zagen van panelen, resten van de plaat over. Laat de resten dan direct zagen in stroken van 24mm.
- Zaag vier latten op de juiste lengte. Meet de juiste lengte steeds op. Lat voor lat. Panelen die bespannen zijn met doek zijn wat onregelmatig qua afmetingen.
- Voorzie de latten van enkele spijkertjes met verzonken kop. Bij een paneeldikte van 12mm zet je de spijkertjes op 6mm van de rand van de lat.
- Spijker de hulplatten vast in het paneel. Zorg dat de voorzijde exact aansluit op het oppervlak van het paneel.
- Is het paneel voorzien van opgespannen doek …spijker dan de tijdelijke latten rondom met meerdere spijkertjes vast. Let op … precies in het hart van de paneelplaat. Spannend!
- Is het een paneel dat niet is bespannen met doek, en heb je de steunlatten gemonteerd: Heb je Leg het paneel op karton en schroef nu vanuit het midden naar buiten gericht de steunlatten vast tegen de steunlatten. Kies voor schroeven met bolkop of parkers. De lengte van de schroef is 20mm (net iets korter dan 12mm+9,5mm = 21,5mm).
Opgangsysteem:
- Een paneel van 90x60cm en 12mm dikte weegt compleet met hulplatten circa 4 kg. Een goed en stevig gemonteerd ophangsysteem is dus van groot belang.
- Zaag uit een hardhouten lat (44x12mm) blokjes van 44x44mm.
- Teken diagonale lijnen, van hoek naar hoek.
- Boor in het centrum met een lepelboor of rondegatenzaag een gat van circa 25 mm.
- Boor met behulp van een dremel in alle hoeken een gaatje voor de schroeven. Verzink de gaten.
- Boor nu ook een gat van 3,5 mm in de zijkant van het blokje. Dit gat komt uit in het centrum van het gat van 25 mm (zie foto).
- Lijm en schroef de twee blokjes achter in het paneel. Let op: Hoe ga je het paneel beschilderen / lengte of breedte!
- Het eigenlijke ophangsysteem maak je van flexibel staaldraad, schroefogen M3x 50mm, ringetjes, en enkele schroefbusjes. De schroefbusjes haal je uit oude kroonsteentjes die je opensnijdt. Je hebt de iets grotere maat kroonsteentjes nodig, anders past staaldraadje (2x) er niet doorheen.
- De staaldraad wordt nu op lengte gemaakt en via een lus aan het schroefoog gemonteerd. De lus wordt vastgeschroefd met de schroefbusjes. Twee schroefjes flink aandraaien.
- De schroefjes en het staaldraad worden nog extra verzekerd met behulp van nagellak. Dat zit als een huis! (Zie foto)
Tip: voor dergelijke panelen kies je voor dikkere staaldraad, bijvoorbeeld 2 mm. De krachten in de draad zijn echt heel hoog. Het kan zinvol zijn om de schroefbusjes uit de kroonsteentjes te vervangen door draadklemmen. Lees meer: staaldraad, draadknipper en perstang.
