DE DROOGTIJD VAN OLIEVERF
Droogtijd van olieverf
Een voordeel en een nadeel van olieverf:
- Het voordeel van olieverf is dat het langzaam droogt. Je kunt er nat-in-nat (alla prima) steeds in verder werken. Je penselen kun je rustig even wegleggen zonder dat de verf indroogt.
- Het nadeel van olieverf is dat het langzaam droogt. Werk je via de laag-over-laag methode, dan moet je soms de nodige dagen wachten. Je werkt planmatiger.
Het atelier in de winter:
De droogtijd van olieverf wordt aanmerkelijk langer bij een lage temperatuur en bij weinig (zon)licht. Ook het type verf (de kleur) speelt een rol.
- Mijn atelier is niet super goed geïsoleerd. Het koelt er wat sneller af. Ik verwarm het atelier elektrisch. Als ik niet aan het werk ben staat de thermostaat op 10 graden Celsius.
- Gelukkig heb ik een atelier met ramen. Maar in de winter is er weinig lichtinval.
De droogtijd van conventionele olieverf wordt dan, in de winterperiode, merkbaar langer. Bij gelaagd schilderen is dat een probleem. Voordat een nieuwe laag droog genoeg is voor het opbrengen van een volgende ben je minstens een week verder. Dat gaat ten koste van tempo, en dus animo.
Hoe pak ik dat aan!
Meer dan één werk:
Ik werk aan meerdere schilderijen gelijktijdig. In mijn atelier kan ik er een stuk of vier hanteren. Terwijl ik bezig ben met de opzet van een nieuw schilderij, is een ander schilderij al in de eindfase. Drogende schilderijen hang ik op (*). Daarbij is het handig als je de dragers voorafgaand aan het schilderen voorzien van een ophangsysteem. Ophangsysteem Canvas op Spieraam
(*) Ik heb op de vrije wanden j-rails gemonteerd (leverancier: Stas). De schilderijen hangen aan een veerhaak met meerdere schuifveren. Per veerhaak kan ik drie grote schilderijen ophangen.
Onderschildering met Acrylverf:
De onderschildering doe ik met acrylverf. Acrylverf is op waterbasis en droogt heel snel. Je hebt echt niet alle kleuren van de regenboog nodig. Met wit, ultramarijn blauw, gele oker en gebrande omber kun je al meer dan voldoende tonen en tinten mengen. Gebruik vloeiende acrylverf (soft body) zodat je verfstreken/toetsen vervlakken. Gebruik transparante of semi-transparante verven zodat je de ondertekening nog door ziet schemeren.
Op de foto: Acrylverf, fabrikaat Liquitex, type Soft Body.
Tussenlaag met Alkydverf:
De volgende laag (lagen) kun je schilderen met Alkydverf. Alkydverf hecht uitstekend op een onderschildering van acrylverf (**). Qua merken en leveranciers is er niet zo veel keus. Ik werk met Winsor&Newton, Griffin. De droogtijd van alkydverf is aanmerkelijk sneller. Het werk droogt in enkele dagen. Ervaringen met Alkydverf
(**) Het Kunst Schilderboek, Kraaijpoel & Herenius, Handboek voor Materialen en Technieken, Tirion Art, ISBN 978 90 4391 107 8 NUR 476.
Alternatief 1: Een mix van Alkydverf en Olieverf:
Je kunt er voor kiezen om je conventionele olieverf te mengen met witte Alkydverf. Dit uit oogpunt van investering. Immers, de meeste tinten in je schilderij worden gemengd met wit. Het is echter een concessie. Niet alle delen in je schilderij drogen nu even snel. Ook technisch gezien is dit niet bevorderlijk (krimp en uitzettingsverschillen tijdens het droogproces).
Alternatief 2: Een alkydmedium:
Je kunt, in plaats van de beschildering met Alkydverf, ook gebruik maken van conventionele olieverf in combinatie met een alkyd medium (***) Je mengt je olieverf met dit medium en versnelt daardoor de droogtijd. Houdt er rekening mee dat je het volume van de verf vergroot waardoor deze na droging transparanter toont.
Veel kunstschilders werken enkel met Alkydverf of een alkydmedium. Daar is niets op tegen. Persoonlijk ben ik gek op de kleurintensiteit en eigenschappen van olieverf. Ervaringen met alkydmediums.
(***) Op de foto: Gambin – Alkyd Lite, Winsor&Newton – Liquin, Talens Alkyd medium 007.
Alternatief 3: Een mix van standaard medium met een deel alkydmedium:
Met deze mix heb ik in de winter van 2021/2022 ervaring opgedaan. Ik schilder met conventionele olieverf al dan niet over een onderschildering met acrylverf. Ik vul mijn paletdop met een mix bestaande uit:
- 2 delen Piet’s medium
- 1 deel oplosmiddel zoals zest-it (of terpentijnolie)
- 1 deel liquin original
Je bereikt hiermee het volgende:
- Met Piet’s medium zorg je voor een mooie consistentie en een mooie uniforme verfhuid.
- Met het oplosmiddel zest-it maak je het medium wat dunner en zorg je er voor dat er voldoende vloei is.
- Met de liquin versnel je de droogtijd. Ook bij de lage wintertemperatuur in mijn atelier (> 10 grd) is het schilderij in circa 3 dagen zover gedroogd dat een volgende verflaag kan worden opgebracht.
In het gebruik:
- Zo’n paletdopje met medium kun je, afgedekt met plastic, rustig een week laten staan. Je merkt wel dat het langzaamaan wat indikt.
- Deze mix bevalt mij beter dan het gebruik van pure liquin. Pure liquin is uiteindelijk een aanslag op je penselen en kwasten. Eenmaal ingedroogd zijn ze niet meer te redden.
Met deze mix behoudt je de kleurintensiteit en eigenschappen van olieverf. Zie ook: Ervaringen met alkydmediums.
De laatste laag(lagen) met conventionele olieverf en enkele druppels siccatief:
In de laatste lagen werk ik met olieverf. Je kunt deze laag direct schilderen op de onderschildering met acrylverf. Je kunt olieverf ook aanbrengen op een goed gedroogde alkydverf.
- Ik schilder nu met wat dikkere verf en een vet medium. Zo kan ik toetsen maken en wat losser werken.
- Met een glacis intensiveer ik kleuren. Schaduwpartijen kan ik verdonkeren of koeler of warmer maken. Andere plekken haal ik op met behulp van een paletmesje. Met extra textuur hoog ik de verf op zodat het meer licht vangt.
Olieverf in de laatste lagen meng je met een veter medium (van mager naar vet). In dit vet medium bevinden zich oliën zoals standolie. De droogtijd wordt daardoor notoir lang. Door toevoeging van siccatief versnel je de droogtijd. Maar pas op, te veel siccatief leidt tot craquelé (scheurtjes). Gebruik een pipet en gebruik slechts enkele druppels (lees het etiket/de beschrijving).
Op de foto: Schmincke – Siccativ de Haarlem 022, Talens – Siccatief 030.
Wacht nu minstens 6 maanden voordat je het schilderij gaat vernissen. Vernissen, hoe doe je dat.
