DRAGERS

DRAGER – HOUTEN PANEEL MET MAROUFLAGE

Marouflage

Het schilderen op een (glad) paneel heeft als voordeel dat je werkt op een stabiele ondergrond. je kunt er bijvoorbeeld verf op tamponneren zonder dat het oppervlak beweegt. Het is stabiel en gschikt voor dikkere verflagen en impasto. Echter veel schilders prefereren de oppervlakte structuur van een canvas doek. Het beidt een uitstekende verf hechting en is geschikt voor los schilderen zoals bij impressionisme. Ook wordt het oppervlak van doek gewaardeerd. Om die redenen wordt een houten paneel voorzien van een opgeplakt en geïmpregneerd doek. We noemen dit marouflage.

Kromtrekken

Een behoorlijk aandachtspunt hierbij is het kromtrekken van het paneel. Tijdens het opspannen en lijmen van het textiel ontstaan er oppervlaktespanningen waardoor het paneel, hoe stug en stijf het ook is, krom trekt. Dit kan op de volgende manieren worden voorkomen:

  • Tweezijdig voorzien van marouflage. De trekkrachten heffen elkaar op.
  • Kiezen voor een dikker en stijver plaatmateriaal.
  • Het paneel aan de achterzijde of zijkant voorzien van een stug lattenframe.

Ik heb hiermee behoorlijk geëxperimenteerd en een eigen methode ontwikkeld.

Aanprengen van lijmgrond en krijtgrond op houten panelen die bespannen zijn met textiel.

Mijn methode “een eeuwenoude methode” 

Het opplakken van textiel op een plaat zie ik niet zo zitten. De ingrediënten van de lijm en de hechting op de lange duur vertrouw ik niet zo. Mijn methode is feitelijk gebaseerd op informatie in “Gaade’s teken en schilderboek; Bodo W. Jaxtheimer, Gaade Amerongen,  ISBN 90 6017 024 5 (oorspronkelijke titel: Knauers Mal- und Zeichenbuch)”. Een eeuwenoude methode gebaseerd op authentieke recepten met gebruik van lijmgrond, krijtgrond, sluitlaag en imprimatura. Hierbij wordt het houten plaatmateriaal bespannen met het textiel. Mijn eerste eigen ervaringen met deze methode dateren uit 1983.

Ik gebruik bij voorkeur 12 mm multiplex platen. Het bewerken ervan is makkelijk.

Behandeling:

  • Het houten paneel aan de achterzijde voorzien van een 5 cm inspringend lattenframe. *
  • De randen aan beide zijden met een blokschaafje voorzien van een 45 graden facet en schuren. Dan zal het textiel niet blijven haken bij het opspannen.
  • Vervolgens het paneel bespannen met textiel (katoen)
  • Het textiel behandelen met lijmgrond. Warm en flink nat. Wegstrijken van plooien.
  • Daags erna, opnieuw het oppervlak behandelen met warme lijmgrond. Plooien wegstrijken en het doek naspannen.
  • Daags er na, het oppervlak bestrijken met een warme krijtgrond.
  • Daags erna, voorzichtig schuren en opnieuw voorzien van een warme krijtgrond.
  • Desgewenst op deze wijze nog enkele lagen krijtgrond aanbrengen.
  • Daags er na het doek voorzien  van een sluitlaag van lijmgrond en een imprimatura van pigmentpasta op basis van lijmgrond.

Ik heb ervaren dat je het paneel beter voorafgaand aan alle bewerkingen kunt voorzien van een hulplijst, verstevigingslatten en een ophangsysteem. Dat voorkomt het knutselen aan een werk dat nog maar net af is en waarvan de verf nog heel kwetsbaar is. Zie Frame Heavy.

Het wegsnijden van het overbodige doek doe je met een rolmes. Lees meer …

Tijdrovend, arbeidsintensief en kostbaar

Het maken van deze panelen is tijdrovend, arbeidsintensief en in zekere mate kostbaar. Dus om het prijsplaatje zou je er niet aan moeten beginnen. Echter, er zijn ook grote voordelen aan het gebruik van goed geprepareerde panelen. Immers, bij ieder werk past een bepaalde techniek, textuur, stijl, kleur. Panelen kun je geschikt maken voor vrijwel alle technieken: impasto, met schildersmes opgebrachte verf, nat-in-nat, glacis, fijnschilderen. Daarbij wijst onderzoek uit dat het ontstaan van craquelé in de opgebrachte olieverf op paneel nagenoeg niet voorkomt. Dit in tegenstelling tot canvas doeken waar craquelé frequenter wordt aangetoond (Het Kunst Schilderboek, Kraaijpoel & Herenius).

Op deze website toon ik alle stappen tot in detail. Je kunt besluiten of je zelf met een arsenaal aan “potten en pannen” aan de slag wilt.  🙂

Naslagwerken:

  • Gaade’s teken en schilderboek; Bodo W. Jaxtheimer, Gaade Amerongen,  ISBN 90 6017 024 5 (oorspronkelijke titel: Knauers Mal- und Zeichenbuch).
  • Het Kunst Schilderboek, Kraaijpoel & Herenius; Handboek voor Materialen en Technieken; Tirion Art, ISBN 978 90 4391 107 8 NUR 476