Het schilderen van een fraaie Achtergrond

POSIETIEVE VORM & RESTVORM

Bij veel schilderijen krijgen we te maken met een achtergrond (restvorm). Denk aan onderwerpen zoals stillevens, dieren, portretten en naakten. Natuurlijk kun je ervoor kiezen de achtergrond te schilderen zoals je die in het onderwerp waarneemt. Maar het kan ook zinvol zijn om de achtergrond zo te kiezen dat deze het geschilderde onderwerp (de positieve vorm) beter doet uitkomen. Aangezien de achtergrond vaak een groot deel van het schilderij betreft besteed ik er eens wat extra aandacht aan.

Referentie: Kleuren mengen in de praktijk van Helen van Wyk (Tirion Art) biedt een goede beschrijving in het hoofdstuk “achtergrondkleuren kiezen”

Achtergrondkleuren kiezen:

De te schilderen onderwerpen worden ook wel de positieve vormen genoemd. Het nog niet ingevulde gedeelte van het canvas wordt wel de restvorm of de negatieve ruimte genoemd. Dit deel noemen wij hier “de achtergrond”.
De invulling van deze achtergrond heeft grote invloed op de vertoning van het onderwerp. De invloed van de achtergrond op het onderwerp is zelfs zo groot dat de achtergrond wellicht nog meer aandacht verdient dan het onderwerp zelf.
De achtergrond bepaalt mede het thema, de sfeer, stemming en de ruimtelijkheid van een schilderij.
Het is moeilijk om een achtergrond te schilderen omdat het geen object is om naar te kijken. Je moet je er een voorstelling bij maken.

Mogelijkheden:

Maak een lijstje van mogelijkheden en streep weg wat niet in aanmerking komt:

Een lichte achtergrond (lichte toon) in combinatie met een licht onderwerp komt niet snel in aanmerking. Dat geldt ook voor een donkere achtergrond i.c.m. een donker onderwerp.
Kleuren met een gemiddelde toonwaarde (oftewel grijswaarde) combineren niet goed met een achtergrond met een middentoon. Met andere woorden, als de grijswaarden van het onderwerp en de achtergrond vergelijkbaar zijn, dan toont het schilderij minder interessant. Je mist contrast.
Verder is het van belang te kijken naar de intensiteit van de kleuren. Een onderwerp met felle kleuren combineert niet goed met een achtergrond met felle kleuren. Een onderwerp met gedempte kleuren combineert minder goed met een achtergrond met gedempte kleuren.
Een veilige keuze is een achtergrond kleur die min of meer overeenstemt met de kleur van het onderwerp. Kies dan wel een toonwaarde die afwijkt van het onderwerp.
De manier waarop je een achtergrond schildert is belangrijker dan de kleur van de achtergrond op zich. Dat geldt vooral als je een achtergrond laat verlopen van licht naar donker.

De tonen van de citrusvrucht (positieve vorm) zijn overwegend licht. De omlijsting (restvorm) is donker qua toon. De kleuren van positieve vorm en restvorm harmoniëren mooi.

Het licht valt op de rechter-boven-zijde van het gelaat. De toon van de achtergrond is aan die kant vrij donker. De linkerzijde van het gelaat en het haar wordt minder goed belicht en is daar vrij donker. De toon van de achtergrond is aan die zijde lichter gemaakt.